Bosaanleg in het land van Heusden en Altena

 

Mooi voorbeeld van particulier natuurbeheer

Uit onderzoek van Stichting Robinia blijkt de teelt van robinia een goed alternatief binnen de agrarische bedrijfsvoering in het land van Heusden en Altena. De aanplant van vijf hectare robinia op landbouwgrond bij Almkerk is hier het eerste concrete resultaat van. Uit dit project komt ook meteen de meerwaarde naar voren van natuurbeheer door particulieren.

Meer particulier natuurbeheer gewenst

De Nederlandse overheid is momenteel hard bezig met de herinrichting van het landelijk gebied. Naast ruimte voor landbouw, dienen ook recreatie, natuur en landschap een solide basis te krijgen in buitengebied. Nieuwe natuur is de laatste jaren vooral gerealiseerd door het opkopen van landbouwgronden door het Rijk, waarna deze werden doorverkocht aan grote natuurorganisaties. Deze manier van werken riep de nodige weerstand op bij een aantal particuliere grondeigenaren. Zij willen namelijk graag grondeigenaar blijven, en hebben grote belangstelling om zelf aan de slag te gaan met particulier natuurbeheer op hun eigen terrein. Inmiddels heeft de overheid gehoor gegeven aan de wens van de particuliere grondeigenaren. Het huidige beleid richt er zich nu op om 40% van de gewenste natuur via particulier natuurbeheer te realiseren. Een belangrijke stimulans. Daarbij is het voor het Rijk ook nog eens goedkoper (uit LEI-onderzoek), mede omdat zij geen grond meer hoeft te kopen.

Meer dan natuur alleen

In de ruimtelijke plannen in het land van Heusden en Altena ligt de nadruk vooral op het behoud en de versterking van de natuurwaarden van de Biesbosch en de openheid van het centrale komgebied. In particuliere handen echter kan een nieuw bosgebied zich ontwikkelen tot een gevarieerd geheel waarbinnen ook veel ruimte is voor andere functies dan alleen natuur. De inrichting van het bos bij Almkerk is dan ook niet puur gericht op het behalen van natuurwaarden alleen. Houtproductie heeft ook een belangrijke plek. Met de aanplant van robinia wordt het milieu doel nog eens extra bediend dankzij de productie van de milieuvriendelijke grondstof hout. Daarnaast zorgt het hout voor de nodige extra inkomsten.

De inrichting met veel verschillende en vruchtdragende soorten maakt het bos extra aantrekkelijk, zowel voor mens als dier. De keuze voor een omloop van minimaal 50 jaar versterkt het natuurlijke karakter en verhoogt de landschappelijke waarde. Er ontstaat meer structuur in het bos en de dikkere oudere bomen zorgen voor een aantrekkelijke aanblik. De langere omloop laat ook veel ruimte voor natuurlijke verjonging en gespreide houtoogst. Grootschalige kap is dan niet nodig.

Grote betrokkenheid van de eigenaar

In een tijd waarin de maatschappij zich steeds verder vervreemdt van zijn natuurlijke omgeving, brengt particulier natuurbeheer de mens weer een stukje dichter bij bos en natuur. Het zelf kunnen meedenken over de inrichting van het bos en het meehelpen met de aanplant en het beheer, versterkt de betrokkenheid van de eigenaar met zijn bos. Met veel plezier wordt tijd besteed aan het bos en de natuur, een gezonde voedingsbodem voor meer kennis en begrip van de eigen leefomgeving. Daarnaast geeft het een stuk voldoening om ook zelf daadwerkelijk iets concreets te kunnen bijdragen aan een beter milieu.

Aanplant en beheer met Stichting Robinia

Samen met Stichting Robinia is het inrichtingsplan opgesteld voor het gehele perceel en is het terrein aangeplant. De komende jaren begeleidt Stichting Robinia het beheer. Ook deze keer blijkt zo’n samenwerking grote waarde te hebben. Belangrijk is het besef dat dingen die voor ons, medewerkers van Stichting Robinia logisch en normaal zijn,voor anderen niet vanzelfsprekend zijn. Daarnaast is het altijd motiverend en verfrissend om met enthousiaste mensen te werken.

Conclusie
Het bos in Almkerk vormt een goede bevestiging dat particulier natuurbeheer een uitstekend middel is om de gewenste natuur gerealiseerd te krijgen. Belangrijk is dat de overheid voldoende ruimte laat aan particuliere natuurbeheerders voor een eigen invulling van natuurbeheer. Een grote betrokkenheid van de particuliere natuurbeheerders is van essentieel belang om particulier natuurbeheer tot een succes te maken.